Aminokwasy w diecie – rola, rodzaje i źródła w pokarmie
Aminokwasy to organiczne związki chemiczne odpowiedzialne za budowanie białka w ludzkim organizmie. Jednak funkcja budulcowa to nie jedyne zadanie aminokwasów. Jaką rolę spełniają, jakie rodzaje aminokwas rozróżniamy i w czym je znajdziemy?
Aminokwasy – rola w organizmie
Aminokwasy można porównać do cegiełek. Te związki chemiczne budują cały nasz organizm, w szczególności białka – to właśnie z nich zbudowane są ludzkie komórki i DNA. Poza tym, aminokwasy spełniają również inne funkcje, biorąc udział w regulowaniu pracy całego naszego organizmu. Są one obecne przy produkcji insuliny, dlatego przyczyniają się do kontroli cukru we krwi. Ze względu na metabolizowanie węglowodanów i tłuszczów, a także rozbudowę tkanki mięśniowej są one szczególnie ważne w diecie osób pracujących nad swoją sylwetką. Aminokwasy są też ważne przy odnawianiu zasobów energetycznych, dobrze oddziałują na skórę i wspierają układ immunologiczny, nerwowy oraz hormonalny.
Rodzaje aminokwasów
Aminokwasy dzielą się na naturalne i syntetyczne. Z kolei z tych naturalnych możemy wyróżnić trzy kolejne grupy: aminokwasy egzogenne, endogenne oraz warunkowo niezbędne.
Aminokwasy egzogenne są dla nas niezbędne, ale organizm nie jest w stanie wytworzyć ich sam. W tej grupie znajdziemy m.in.:
- histydynę, aminokwas niezbędny w okresie wzrostu,
- leucynę odpowiedzialną za regenerację mięśni i kości,
- lizynę, która wspomaga przyswajanie wapnia i jest niezbędna przy wytwarzaniu hormonów.
Aminokwasy endogenne organizm wytwarza sam, ale nie są one niezbędne. Należą do nich m.in.:
- kwas asparaginowy, odpowiedzialny za usuwanie amoniaku z organizmu i niezbędny do funkcjonowania układu nerwowego,
- kwas glutaminowy, który pobudza mózg i zmniejsza zmęczenie,
- serynę, odgrywającą dużą rolę w produkcji materiału genetycznego, ale też łagodzącą ból.
Trzecia grupa to aminokwasy warunkowo niezbędne. Oznacza to, że organizm wytwarza je sam, ale tylko i wyłącznie, jeśli ma odpowiednie zasoby aminokwasów będących prekursorami tych, które planuje wytworzyć. Są to: arginina, cysteina, glutamina, glicyna, prolina i tyrozyna.
Aminokwasy w żywności
Jakich produktów używać chcąc uzupełnić aminokwasy? Najbogatszym ich źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego, ale nie tylko. Najważniejsze aminokwasy, niezbędne do codziennego funkcjonowania, znajdziesz w:
- jajach kurzych,
- wołowinie,
- kurczaku,
- mleku,
- twarogu,
- rybach morskich,
- wieprzowinie,
- żelatynie,
- serach,
- roślinach strączkowych,
- orzechach i ziarnach.